Διάχυτες Αναπτυξιακές Διαταραχές, είναι ο όρος που καλύπτει όλο το φάσμα του Αυτισμού.

Ο Αυτισμός είναι αναπτυξιακή διαταραχή, που χαρακτηρίζεται από μειωμένη κοινωνική αλληλεπίδραση και επικοινωνία, καθώς και από περιορισμένη, επαναλαμβανόμενη και στερεότυπη συμπεριφορά.

Αυτές οι διαταραχές χαρακτηρίζονται από σοβαρά ελλείμματα σε πολλούς τομείς της ανάπτυξης, για αυτό το λόγο ονομάζονται «διάχυτες». Πρόκειται για μια αναπτυξιακή διαταραχή του ατόμου όπου εμποδίζεται ή δυσκολεύεται η ανάπτυξη ορισμένων ψυχολογικών δεξιοτήτων, που είναι ζωτικές για την ψυχο-κοινωνική λειτουργία και επάρκεια του ανθρώπου.

Το παιδί με αυτισμό, δυσκολεύεται να κατανοήσει όσα βλέπει, ακούει και γενικά αισθάνεται, με αποτέλεσμα να κλείνεται στον εαυτό του και να παρουσιάζει μια έκδηλη εσωστρέφεια.

Η βαρύτητα των χαρακτηριστικών του αυτισμού διαφέρει από άτομο σε άτομο.

Η έγκαιρη και έγκυρη διάγνωση και η πρώιμη διεπιστημονική παρέμβαση μπορούν να βελτιώσουν όχι μόνο τα συμπτώματα του αυτισμού αλλά και να βοηθήσουν το παιδί με αυτισμό να αξιοποιήσει στο μέγιστο δυνατό βαθμό τις ικανότητές του.

♦ Ποιοτική έκπτωση στην κοινωνική διαντίδραση:

• Έκπτωση στην χρησιμοποίηση πολλαπλών μη λεκτικών συμπεριφορών όπως βλεμματικής επαφής, έκφρασης προσώπου, στάσεων του σώματος και χειρονομιών για τη ρύθμιση της κοινωνικής διαντίδρασης.
• Αδυναμία ανάπτυξης σχέσεων με συνομήλικους που να ταιριάζουν στο αναπτυξιακό του επίπεδο.
• Έλλειψη αυθόρμητης αναζήτησης για να μοιραστεί χαρά, ενδιαφέροντα ή επιδόσεις με άλλα άτομα.
• Έλλειψη κοινωνικής ή συναισθηματικής αμοιβαιότητας.

♦ Ποιοτικές εκπτώσεις στην επικοινωνία:

• Καθυστέρηση ή πλήρης έλλειψη ανάπτυξης της ομιλούμενης γλώσσας (που δεν συνοδεύεται από προσπάθεια αντιστάθμισης μέσα από εναλλακτικούς τρόπους επικοινωνίας όπως χειρονομίες ή μίμηση).
• Σε άτομα με επαρκή ομιλία, έντονη έκπτωση στην ικανότητα να ξεκινήσουν ή να διατηρήσουν μία συζήτηση με άλλους.
• Στερεότυπη και επαναληπτική χρήση της γλώσσας ή ιδιοσυγκρασιακή χρήση της γλώσσας.
• Έλλειψη ποικίλου, αυθόρμητου παιχνιδιού φαντασίας ή παιχνιδιού κοινωνικής μίμησης που να ταιριάζει στο αναπτυξιακό του επίπεδο.

♦ Περιορισμένοι, επαναλαμβανόμενοι και στερεότυποι τύποι συμπεριφοράς, ενδιαφερόντων και δραστηριοτήτων:

• Απασχόληση με έναν ή περισσότερους στερεότυπους και περιορισμένους τύπους ενδιαφερόντων που είναι μη φυσιολογική είτε σε ένταση είτε σε εστιασμό.
• Προφανώς άκαμπτη προσκόλληση σε συγκεκριμένες , μη λειτουργικές ρουτίνες ή τελετουργίες.
• Στερεότυποι και επαναλαμβανόμενοι κινητικοί μαννερισμοί (π.χ. πέταγμα ή συστροφή των χεριών ή των δαχτύλων ή περίπλοκες κινήσεις όλου του σώματος).
• Επίμονη ενασχόληση με μέρη αντικειμένων.

♦ Άλλα συνοδά χαρακτηριστικά των παιδιών με αυτισμό:

• Νοητική υστέρηση (μπορεί να κυμαίνεται από ήπια έως βαριά).
• Ανωμαλίες στην ανάπτυξη των γνωστικών λειτουργιών.
• Διάφορα συμπεριφορικά συμπτώματα, όπως είναι η υπερκινητικότητα, η παρορμητικότητα και η αυτό-τραυματική συμπεριφορά (το χτύπημα του κεφαλιού ή το δάγκωμα των χεριών και των δαχτύλων).
• Παράξενες αντιδράσεις σε αισθητηριακά ερεθίσματα (μπορεί να μην δείχνουν ότι νιώθουν πόνο, να αντιδρούν υπερβολικά σε θορύβους, στο φως ή όταν τους ακουμπάνε).
• Προβλήματα στη διατροφή, όπως να τρώνε συγκεκριμένα φαγητά.
• Προβλήματα στον ύπνο.
• Ακατάλληλες συναισθηματικές αντιδράσεις, όπως γέλιο, κλάμα και ξεφωνητό χωρίς λόγο.
• Έλλειψη φόβου για καταστάσεις πραγματικού κινδύνου και έντονη φοβία σε καταστάσεις ή αντικείμενα που δεν είναι επικίνδυνα.
• Στο στάδιο της εφηβείας ή της ενήλικης ζωής είναι πιθανόν να αναπτύξουν κατάθλιψη λόγω του ότι μπορεί να αντιληφθούν το πρόβλημά τους και τις δυσκολίες που τους προκαλεί.
• Μπορεί να έχουν ένα συγκεκριμένο ενδιαφέρον σε κάποια δραστηριότητα στην οποία να έχουν γίνει «ειδικοί».

Υπάρχουν μέθοδοι που βοηθούν στη μείωση των συμπτωμάτων και στην καλύτερη προσαρμογή του παιδιού.

Τα αυτιστικά παιδιά με υψηλή νοημοσύνη και προφορικό λόγο μπορούν να επωφεληθούν από μια ψυχοθεραπευτική προσέγγιση, για να αντιμετωπίσουν διάφορα προβλήματα, όπως φοβίες, εμμονές ή να προσφέρει στήριξη στην οικογένεια.

Ειδικά δομημένα προγράμματα (εργοθεραπεία-λογοθεραπεία-ψυχοπαιδαγωγικό), μπορούν ναν μάθουν στα παιδιά βασικές δεξιότητες. Μπορούν να μάθουν δεξιότητες αυτό-εξυπηρέτησης, κοινωνικές δεξιότητες, πώς να συναναστρέφονται και να επικοινωνούν καλύτερα με τους άλλους, πώς να εκφράζουν σωστά τις ανάγκες και επιθυμίες τους, πώς να μάθουν να εκφράζουν και να αναγνωρίζουν τα συναισθήματά τους.

Φαρμακευτική αγωγή, μπορεί να χορηγηθεί για επιθετική αυτοκαταστροφική συμπεριφορά, για επιληπτικούς σπασμούς και για την υπερκινητικότητα. Δεν πρέπει να είναι ποτέ μοναδικό μέσο θεραπευτικής αγωγής, αλλά πάντοτε μέρος ενός περιεκτικού και εξατομικευμένου προγράμματος.